In Dulci Jubilo – Theatre of Voices & Paul Hillier

Paul Hillier, baryton, dyrygent, pedagog, muzykolog, wydawca i pisarz, dał się poznać muzycznemu światu w 1973 roku, kiedy to z dwoma przyjaciółmi współzałożył The Hilliard Ensemble, jeden z najwybitniejszych zespołów wykonujących dawną muzykę wokalną. Ten brytyjski kwartet męski, przez czterdzieści lat swej działalności (1974-2014) był i pozostaje wzorcem w tej kategorii muzycznej. Ale wymieniony na wstępie Brytyjczyk, urodzony w Dorchester w 1949 roku, nie poprzestał na tym osiągnięciu. Po różnorodnej i pełnej sukcesów działalności w USA, Irlandii, Portugalii i Estonii na dłużej zakotwiczył w duńskiej Kopenhadze. I znów odniósł wielki sukces. Idąc śladem swej pasji do muzyki Arvo Pärta i Steve’a Reicha i nie porzucając miłości do muzyki dawnej, Paul Hillier w roku 1990 założył Theatre of Voices. W ten sposób doszliśmy do płyty In Dulci Jubilo, którą mam przed sobą. To tytuł łacińsko-niemieckiej kolędy, która egzystuje przede wszystkim w Niemczech od roku 1328 do dziś w różnych wersjach, łącznie z cenioną wersją zorkiestrowaną przez samego Johanna Sebastiana Bacha (BWV 729). Polskiego tłumaczenia tekstu kolędy dokonał Filip Adam Zieliński, jej tytuł brzmi Śród wiesielenia słodkiego.

Theatre of Voices to kameralna grupa wokalna wykonująca muzykę dawną i współczesną. Muzykę realizuje w różnych obsadach, także z towarzyszeniem rozmaitych grup instrumentalnych. Stały jest tylko dyrektor artystyczny i dyrygent – Paul Hillier.

Płyta, którą prezentuję, nosi tytuł Muzyka Buxtehudego i przyjaciół na czas Bożego Narodzenia. Nie jest to pierwsze podejście zespołu do tej tematyki. Wystarczy przypomnieć sobie piękną zawartość krążka Motety Bożonarodzeniowe. Na omawianej płycie znalazło się 15 kompozycji o łącznym czasie trwania około 78 minut. 6 kompozycji jest dziełem Dietricha Buxtehudego (ok. 1637-1707), wybitnego organisty i twórcy muzyki kościelnej szczytowego baroku – dwie solowe, organowe, pozostałe wokalno-instrumentalne. Twórczość Christiana Geista (ok. 1650-1711) i Johanna Adama Reinckena (1643-1722) reprezentują po dwa utwory. Nazwiska pozostałych twórców, których kompozycje obecne są na krążku, to: Heinrich Scheidemann (ok. 1595-1663), Johann Christoph Bach (1642-1703), Franz Tunder (1614-1667), Matthias Weckmann (1619-1674) i Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621).

Wspomniana piętnastka barokowych kompozycji bożonarodzeniowych zgodnie z tytułami i treścią tekstów została ułożona w cztery bloki o tytułach: Zwiastowanie i Adwent, Pastuszkowie, Narodzenie Chrystusa, Nowy Rok i Dzień Trzech Króli.

W książeczce płyty znalazły się: lapidarne objętościowo, ale bardzo kompetentne uzasadnienie doboru kompozycji w poszczególnych blokach oraz relacje odnośnych fragmentów ewangelicznych w kontekście treści poszczególnych kompozycji. Autorem tego omówienia jest Jakob Bloch Jespersen, z jednej strony członek Theatre of Voices, z drugiej doskonale znany w Polsce i w Europie bas-baryton. Wszystko za sprawą współpracy z poznańskim zespołem muzyki dawnej Arte dei Suonatori. Z racji tej samej współpracy odkrywam na płycie członka grupy instrumentalnej towarzyszącej wokalistom Theatre of Voices, wspaniałego organistę i organmistrza z Kopenhagi, Allana Rasmussena. Na płycie gra na głównych organach i na pozytywie.

Płyta In Dulci Jubilo została nagrana w okresie 29 stycznia – 1 lutego 2017 w kościele Garnisonskirken Copenhagen i wydana przez Dacapo Records w Kopenhadze.

I wreszcie strona wykonawcza płyty. Oktet wokalistów z liderującą sopranistką Elsą Torp pojawia się w prezentowanych kompozycjach w różnych układach, ale tylko raz w komplecie. Z siódemki instrumentalistów tylko różne formy organów pojawiają się zawsze, tworząc harmoniczną i intonacyjną podstawę. Imponujące umiejętności indywidualne wokalistów i instrumentalistów zadziwiają, ale równie pozytywne wrażenia wywołują we współbrzmieniach. Fascynuje wyraźnie słyszalny priorytet klarowności tekstu i brzmienia, co czyni płytę i jej zawartość nie tylko źródłem satysfakcji estetycznej, lecz także rodzi nadzieję na kolejną nagrodę o najwyższej randze.

Andrzej Chylewski

Wykonawcy:
Theatre of Voices
Paul Hillier – kierownik artystyczny
Else Torp – sopran
Kate Browton – sopran
Kristin Mulders – mezzosopran
Mark Chambers – kontratenor
Johan Linderoth – tenor
Paul Bentley-Angell – tenor
Jakob Bloch Jespersen – bas
Steffen Bruun – bas

Fredrik From – skrzypce
Jesenka Balic Zunic – skrzypce
Kanerva Juutilainen – altówka
Judith-Maria Blomsterberg – wiolonczela
Mattias Frostenson – violone
Jane Gower – fagot
Allan Rasmussen – organy